امروز تو این مقاله میخوایم بریم سراغ بازی‌هایی که در ایران جریان دارن، یا حداقل یه مرحلشون تو ایران جریان پیدا کرده و بالاخره یه ارتباطی با این مرز و بوم دارن. ما اینجا نمیخوایم قضاوت کنیم که استفاده‌ی این بازی‌ها از اسم و لوکیشن کشور ایران، با چه قصد و غرضی انجام شده و دقیقا نیتشون خیر بوده یا نه. قضاوت رو می‌سپریم دست شما. ما فقط میخوایم این بازیا رو مرور کنیم و حتی بعضی از اونها رو برای اولین بار به شما معرفی کنیم. راستشو بخواید من خودمم با دیدن بعضی از گزینه‌های داخل این لیست غافلگیر شدم!
کشورهای مختلف هرکدوم به طریقی دولت – ملت خودشون رو در سطح بین‌المللی به مردم کشورهای دیگه معرفی میکنن و این معرفی بسته به فرهنگ و آداب و رسوم یک کشور، میتونه تصویری مثبت یا منفی از اون کشور در ذهن مردم کشورهای دیگه ترسیم کنه. اینکه دقیقا چه تصویری از کشورمون تو ذهن مردم کشورهای دیگه وجود داره، کاملا رندومه و دقیقا نمیشه گفت مثلا فلان قشر از مردم فلان کشور، دقیقا چه طرز فکری راجع به دولت و ملت کشور ما دارن. نظر ملت‌های مختلف میتونه کاملا متفاوت از همدیگه باشه. در این بین آثار هنری و ادبی که در سطح بین‌المللی توزیع میشن، مثل کتاب‌ها، فیلم‌ها و همچنین بازی‌های ویدیویی، در خیلی اوقات میتونن سهم زیادی تو نحوه‌ی شکل‌گیری تصویر ذهنی مردم یک کشور از ملت یک کشور دیگه، داشته باشن. این لزوما به این معنا نیست که یک فیلم یا بازی نامتعارف به تنهایی میتونه نقطه نظرهای خودش رو به فرهنگ عمومی یک کشور غالب کنه، اما خب سهم خودش رو از این مجموعه داره. خیلی وقت‌ها کمپانی‌های بزرگ از دشمنی بین دو ملت تغزیه میکنن تا داستان‌های خودشون رو با توجه به فرهنگ غالب بر مردم یک کشور، روایت کنن. مثل اتفاقی که طی جنگ سرد بین آمریکا و روسیه افتاد و دیدیم چقدر فیلم و بازی مختلف با محوریت دشمنی بین این دو کشور منتشر شد. مثال آمریکا و روسیه اتفاقا این مورد رو هم به خوبی ثابت میکنه که هرچقدر هم کمپانی‌های بزرگ قصد داشته باشن نسبت به یک کشور تبلیغات منفی انجام بدن، در نهایت نقطه نظرهای موجود در اون بازی یا فیلم، از محدوده‌های صرف یک بازی یا فیلم تجاوز نمیکنن و به نوعی میشه گفت مردم اونو زیاد جدی نمیگیرن و صرفا در حد داستان‌های فانتزی داخل فیلم‌ها و بازیا بهش نگاه میکنن. حتی بعضی وقت‌ها میبینیم که کمپانی‌های بزرگ به سراغ وام گرفتن از فرهنگ غنی کشورهای خارجی میرن و افسانه‌های قدیمی و داستان‌های محلی اونها رو در قالب فیلم و بازی به تصویر میکشن.
قبل از اینکه شروع کنیم بهتره بهتون یادآوری کنم که تو این لیست خبری از سری بازی Prince of Persia نیست! دلیلش هم اینه که میخواستیم روی عناوینی که کمتر بهشون پرداخته شده و اسمی ازشون نشنیدیم تمرکز کنیم. سری بازی Prince of Persia علی‌رغم اینکه شهرتی جهانی دارد، بین گیمرهای ایرانی هم از شهرت زیادی برخوردارن و از جمله عناوینی بودن که علاوه بر اینکه در ایران جریان پیدا میکردن و شخصیت‌هایی ایرانی داشتن، وارد بازار ایران شدن و از سوی خیلی از گیمرها مورد استقبال قرار گرفتن. پس با فاکتور گرفتن سری بازی شاهزاده ایرانی، لیست خودمون رو شروع میکنیم:
فهرست محتوا
Little Big Planet
بیاید همین اول کار بریم سراغ یکی از غافلگیرکننده‌ترین بازی‌های داخل این لیست. بذارید ببینم، وجدانا شما می‌دونستید یکی از مراحل بازی Little Big Planet تو ایران اتفاق میوفته؟ نه واقعا می‌دونستید؟
بازی Little Big Planet یکی از انحصاری‌های پرفروش پلی‌استیشن3 در سال 2009 بود که سبک پلتفرمر و معمایی داشت و ما رو با شخصیت اصلی عروسکی و خیلی بامزش به اسم سک‌بوی (Sackboy) همراه می‌کرد. داستان بازی Little Big Planet شخصیت اصلی بازی رو به دنبال ماجراجویی‌های خودش، دور تا دور جهان به گردش در میاره. سک‌بوی تصمیم میگیره برای تعطیلات دور جهان رو سفر کنه و تو اولین مقصدش هم به استرالیا میره. بعدش دنبال یه سری شی جادویی و باستانی به برزیل میره و آخرش هم سر از آسیا و کشور چین در میاره. بعد از چین، سک‌بوی مسیرش به ایران (که در بازی با اسم سرزمین پرشیا شناخته میشه) میخوره و تو ایران وارد قلمروی اجنه‌ها میشه و با یه جن مهربون هم آشنا میشه. سک‌بوی با کمک این جن به عربستان میره و بعد مسیر خودش رو تو کشورهای دیگه ادامه میده. تو مراحلی که تو سرزمین پرشیا جریان پیدا میکنن، سک‌بوی به یه بازار ایرانی میره و بازیکنا با شکل و شمایل بازارهای سنتی ایران و همچنین معماری ساختمونا و مساجد ایرانی دوران اسلامی آشنا میشن. بعدش حتی سوار قالیچه‌ی سلیمان میشیم و باهاش به عربستان سفر میکنیم.
بازی Little Big Planet قطعا یکی از عناوینیه که سهم بسزایی تو ایجاد یک تصویر کلی از ایران، مخصوصا ایران اسلامی، در ذهن بازیکنان خارجی داره.
Serious Sam: The Second Encounter
بلکه درست شنیدید، تو یکی از مراحل دومین نسخه از سری قدیمی و محبوب Serious Sam به ایران یا به طور دقیق‌تر، پرسپولیس سفر میکنیم. اولین نسخه‌ی سری بازی شوتر اول شخص Serious Sam که با پسوند The First Encounter (اولین برخورد) شناخته می‌شد، در سال 2001 برای سیستم عامل ویندوز و کنسول ارجینال Xbox به انتشار رسید و دنباله‌ی اون با پسوند The Second Encounter در سال 2002 روانه‌ی بازار شد. این دنباله توسط استودیوی Croteam (کروتیم) ساخته شده بود و کمپانی Gathering of Developers هم انتشار اون رو برعهده داشت. اما بیاید بریم سر اصل مطلب خودمون، یعنی مرحله‌ای که تو ایران جریان پیدا میکنه.
داستان بازی درست در انتهای نسخه قبلی، از نقطه‌ای آغاز میشه که شخصیت اصلی بازی یعنی سم (Sam) سوار بر سفینه فضایی خودش که قابلیت سفر در زمان رو هم داره، داره به سمت مقصد خودش میره که به یکباره دچار یک صانحه میشه و در یک زمان و مکان نامطلوب در منطقه‌ای در قلمروی باستانی مایاها فرود میاد. حالا سم باید با مراجعه به پورتال‌هایی که در نقاط مختلف جهان قرار گرفتن، راه خودش رو به سمت برهه‌ی زمانی‌ای که باید در اون حضور داشته باشه می‌کشونه و در همین حین، بین قلمروهای مختلف در برهه‌های زمانی متفاوت، جابجا میشه. یکی از مناطق بسیار شاخصی که در این بازی به اون سفر میکنیم، شهر بزرگ پرسپولیس هست که در کنار شهر بابل (Babylon) یکی از شهرهای باستانی بزرگ و پرقدرت در خط داستانی بازی Serious Sam: The Second Encounter به حساب میاد و در مجموع یکی از لوکیشن‌های به یاد موندنی در این بازی محسوب میشه.
The Cat and the Coup
گربه و کودتا! یه بازی پازل‌محور و معمایی که به دست دوتا بازیساز خوش ذوق به اسم پیتر برینسون (Peter Brinson) و کوروش والانژاد ساخته شده و همونطور که خودتون هم متوجه شدید، یکی از این دو نفر، ایرانیه. داستان بازی به صورتی نمادین و استعاره‌ای، با استفاده از شخصیت گربه که نماد کشور ایرانه، زندگی محمد مصدق، نخست وزیر سابق ایران رو دنبال میکنه. این بازی به طور ویژه روی برهه‌ای از زندگی محمد مصدق تمرکز میکنه که در طول اون مصدق در جریان کودتایی که نیروهای اطلاعات آمریکا و انگلیس یعنی CIA و MI6 بر علیه دولت اون در دهه 1950 ترتیب داده بودند، قرار گرفته بود و زندگی کاری و شخصی بسیار سخت و دشواری رو سپری می‌کرد. بازی The Cat and the Coup در طی یک پروژه‌ی دانشگاهی توسط این دو بازیساز در دانشگاه جنوب کالیفرنیا، در طی مدت زمانی بیشتر از 3 سال، ساخته شد و نهایتا در سال 2011 از طریق پلتفرم Steam برای کامپیوترهای شخصی به انتشار رسید.
The Cat and the Coup از اونجایی که یه بازی کاملا مستقل بود و در قالب یه پروژه‌ی دانشگاهی به دست دو نفر توسعه پیدا کرده بود، بعد از انتشار توجه خیلی‌ها رو به سمت خودش جلب کرد و در این بین جایزه بازی مستند IndieCade رو هم دریافت کرد که حقیقتا دستاورد بسیار ارزشمندی برای تیم دونفره‌ی سازندش به حساب میومد. بازی The Cat and the Coup از این بابت که یک داستان تاریخی و مهم رو در قالب یک تجربه‌ی بصری، موزیکال و تعامل‌پذیر روایت می‌کرد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار شده بود و طی اون سال‌ها تو جشنواره‌های زیادی از اون به عنوان یک دستاورد بزرگ و ارزشمند یاد شد.
God of War: Chains of Olympus
یکی دیگر از بازی‌هایی که در ایران جریان دارن گاد اف وار هست. می‌دونستید یه زمانی همین کریتوس خودمون مقابل لشگر ایرانیا جنگیده و اتفاقا تو یکی از بازی‌های سری God of War می‌تونیم نبرد کریتوس با ایرانیها رو تجربه کنیم. تو ابتدای بازی God of War: Chains of Olympus کریتوس جوانی رو میبینیم که رهبری لشگر اسپارتان‌ها رو برعهده داره. تو این قسمت از بازی، نیروهای اسپارتان با لشگر پارسی‌ها برای شهر آتیکا (Attica) مبارزه میکنن و کریتوس همه تلاشش رو میکنه تا با جنجگوهای اسپارتان خودش جلوی ایرانیها یا همون پارسیان رو بگیره.
لشگر پارسی‌ها از طریق خط ساحلی نزدیک به قلعه با کشتی‌های خودشون وارد نبرد میشن و حتی می‌تونید نماد قدیمی فروهر رو روی بادبان این کشتی‌ها مشاهده کنید. زمانی که کریتوس با فرمانده لشگر پارسی‌ها روبرو میشه، از اون می‌پرسه که ای پارسی، چه اهریمنی رو با خودت به این شهر آوردی؟ فرمانده پارسی که تو این قسمت اسمش مشخص نشده، در پاسخ کریتوس میگه: اهریمن؟ چیزی که من با خودم آوردم اهریمن نیست. من قدرت سرزمین پارس رو به اینجا آوردم و راز تطهیر پارسیان رو به همراه دارم. همزمان که داریم صحبت میکنیم، اژدهای من داره این سرزمین رو پاکسازی میکنه.
البته که تو این بازی مثل خیلی دیگه از بازی‌هایی که از دید یونانیان باستان روایت میشن، پارسی‌ها خیلی خشن و شیطانی نشون داده شدن و ظاهرا در مقابل فرهنگ یونانی‌ها خیلی شرور به نظر می‌رسن. داستان این بازی تا انتها با ایرانیها سر و کار نداره و این نبرد همینجا تموم میشه. ولی در کل می‌خواستم بهتون بگم که کریتوس پیش خودش دل خوشی از ایرانیها نداره.
کاش بازی‌هایی هم بودن که داستان این نبردهای باستانی رو از دید ایرانیها روایت کنن. هرچند همه این بازی‌ها فیکشنالن (Fictional) و نباید اینطور فکر کنیم که سازنده‌هاش با ما پدرکشتگی دارن. کلا زیاد دشمن‌تراشیای داخل بازی‌ها رو جدی نگیرید.
Assassin’ Creed: Odyssey
بیاید واسه یه بارم که شده بیخیال Battlefield 3 و Splinter Cell Blacklist بشیم و بریم سراغ بازی‌هایی که در ایران جریان دارن و کمتر کسی دربارشون حرف می‌زنه. درسته که آخرش یوبی‌سافت اونطور که پیش‌بینی می‌کردیم بعد از مصر باستان و یونان باستان، سراغ ایران باستان نرفت و تصمیم گرفت سری نقش‌آفرینیشو تو انگلستان ادامه بده. اما دی‌ال‌سی Legacy of the First Blade شاید دقیقا همون چیزی باشه که دنبالش می‌گشتیم. تو این دی‌ال‌سی یکی از کاراکترهای مرموز و جالب بازی رو دنبال میکنیم که در واقع یه مرد ایرانی به اسم داریوشه.
وقتی که با داریوش ملاقات میکنیم، برامون یه داستان قدیمی از پادشاه بزرگ ایرانیها، خشایارشا تعریف میکنه. تو این قسمت وارد یه فلش‌بک جذاب میشیم و ماجرای قتل خشایارشا رو تماشا میکنیم. داریوش از خشایارشا به عنوان پادشاهی یاد میکنه که طمع قدرت باعث شد کنترل خودش رو از دست بده و غرق در قدرت بشه. تو این فلش‌بک متوجه میشیم که داریوش یکی از همین قاتلین بوده و تو قتل خشایارشا نقش داشته.
نکته خیلی مهمی که اینجا دستگیرمون میشه اینه که این اتفاق قبل از حوادث داستانی AC: Odyssey اتفاق افتاده و با توجه به تقدیم فرقه اساسین‌ها، گروه داریوش در ایران، قدیمی‌ترین یا شاید بشه گفت اولین اساسین‌ها تاریخ بودن. با اینکه یوبی‌سافت ایده سری اساسین رو از روی داستان حسن صباح و گروه حشاشین الهام گرفته بود، این کمپانی همچنان به منبع الهام خودش وفادار مونده و با اینکه تاریخ اساسین‌ها رو به خیلی عقب‌تر از زمان حسن صباح برده، باز هم به این نکته اشاره کرده که اولین اساسین‌ها در ایران بودن و احتمالا این فرقه اوایل دوران پادشاهان هخامنشی در ایران به وجود اومده و بعد به یونان و مصر منتقل شده.
شاید براتون جالب باشه که بدونید تو بازی Assassin’s Creed: Mirage که تو چند ماه آینده منتشر میشه، احتمالا با ایرانیا زیاد سروکار داریم و حتی یکی از شخصیت‌های خیلی مهم بازی که مربی شخصیت اصلی به حساب میاد، اسمش شیرینه و اصالتی ایرانی داره.
خب، لیست 5تایی ما اینجا به پایان میرسه. نظر شما در رابطه با این 5 بازی چیه؟ به نظر شما عناوینی از این قبیل باید مورد استقبال گیمرهای ایرانی قرار بگیرن یا به طور کامل از سمت اونا تحریم بشن؟ شما چه بازیایی رو میشناسید که توشون به روش‌های مختلف به کشور ایران و مردم بزرگش اشاره شده باشه؟
